آقای خاندوزی یک سال گذشت
یکسال از دیدار «سید احسان خاندوزی» وزیر امور اقتصادی و دارایی با شرکتهای دانش بنیان میگذرد. وزیر اقتصاد در این جلسه با تاکید بر حمایت از کارآفرینان و بخش خصوصی عنوان کرده بود که «باید یک انقلاب بروکراتیک انجام و مقرراتزدایی از فعالیتها و کسب و کارها انجام شود و این میزان از غیرقابل پیشبینی بودن اقتصاد باید تغییر کند.»
سید احسان خاندوزی با بیان اینکه نباید به تنظیم بازار، سرکوب قیمتی کنیم، تصریح کرد: «مردم به جای قرار گرفتن در صف خرید دلار باید به کسب و کار روی بیاورند.»
وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره دستور کار این جلسه گفته بود: «مشکلاتی که تولیدکنندگان و صادرکنندگان از نظر مسائل بانکی، مالیاتی، گمرک، و بورس دارند را در این جلسات تلاش کردیم برطرف کنیم و باید کاری کنیم که تولیدکننده و صادرکننده اسیر مناسبات تودرتوی دستگاهها نشوند.»
سئوال اصلی از آقای وزیر این است که تا چه حد وجه پیش بینی پذیر بودن اقتصاد ایران و همچنین رفع موانع تولید در کشورمان محقق شده است. یکسال از این سخنان خاندوزی میگذرد و دو سال و اندی است که وی به عنوان یک اقتصاددان بر این مسند تکیه زده است.
نگاهی به برخی از شاخصهای اقتصادی و همچنین افزایش و تلاطم برخی بازارها و خصوصا جابهجایی نرخ دلار و سکه و همچنین بورس که هنوز با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکند، نشان میدهد که در این مدت اقتصاد ایران چندان روند مورد قبولی را طی نکرده است. اگرچه در بازار مسکن با یک رکود روبرو هستیم اما در بخش ضعیف مسکن یعنی مستاجران قاعده تورمی وجود دارد که همچنان برنامههای اقتصادی نتوانسته سد راه آن شود.
اگرچه در حوزه خرید و فروش مسکن با توجه به رکودی که بوجود آمد افزایش قیمت ها تا حدودی کم رمق شده و مانند گذشته ترمز بریده عمل نمیکند اما کارشناسان بازار مسکن معتقدند که کاهش نسبی شدت قیمتها در مسکن نیز به سبب بیمشتری ماندن مسکن است. درواقع شاید با اشباع قیمت و همچنین ریزش خریدار در این حوزه روبرو شده ایم که توان خرید را از دست داده اند و وضعیت بازار مسکن به حد توقف خود رسیده است و اینجا به جای ریزش قیمت با ریزش مشتری روبرو هستیم.
نگاهی به بازارهای مختلف در کشور نیز نوعی رکود را نشان میدهد که از کف بازار بعضا صداهایی از ماجرای ریزش مشتری به گوش می رسید. با این حال تنها یک بخش بود که برای همه قابل پیش بینی بود که آنرا افزایش قیمت پایان سال دلار و سکه می دانستند.
از کف بازارها صحبت کردیم باید گفت که برخی از موارد اقتصادی که بیشتر می توان آنرا اقتصاد مردمی نامید و بیشتر از ذکر نرخ و رقم های آماری ملموس است و شاخص آن جیب و معیشت مردم است، نیز با مشکلات عدیده ای روبرو بوده است. البته طرح این بحث تنها موضوعی عوامانه نیست بلکه موسسات پژوهشی و کارشناسان نیز به این مساله مهم پرداخته اند.
در همین رابطه، «بابک نگاهداری»، رئیس مرکز پژوهش های مجلس بیان میکند: «باید گفت علیرغم همه تلاشهایی که صورت میگیرد تا درآمد مردم افزایش یابد، تورم سریعتر از مسئولین همه اقداماتی که برای بهبود معیشت مردم اعمال میشود را خنثی میکند.»
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه ریشه تورم در ناترازیهای بودجه، شبکه بانکی، صندوقهای بازنشستگی و انرژی است و همه اینها دست به دست هم میدهند، خاطرنشان کرد: «مهم است دولت و مجلس تلاش کنند این ناترازی بودجه به حداقل برسد.»
این درحالی است که اقتصاد ایران نشان داده که چندان با گرانی قاعدهمندی روبرو نیست و اگر فرض را بر این هم بگذاریم که قیمتهای فعلی در بازار ایران حتی از قاعده نرخ تورم هم پیروی میکند و مسائلی چون ناترازی بودجه، شبکه بانکی و صندوق ها عامل این تورم هستند باید گفت که چرا دولت در این حوزههای تحت اختیار خود و قاعدهمند در بعد اقتصادی کار تاثیرگذاری انجام نداده است. یعنی اگر مشکلی هم وجود داشته در حیطه سازمان ها و مراکز اقتصادی در اختیار دولت بوده است.
سئوال اینجاست که با این اوصاف برنامه های وزارت اقتصاد برای مهار تورم چه بوده است. اگرچه بعضا در این حوزه اتفاقاتی هم افتاده اما در حوزه تورم شاهد یک روند کاهشی بوده ایم که تکانه ها و تلاطم های یکباره و جهشی این تلاش ها را از چشم انداخته است و بر حسب اتفاق متاسفانه همین تکانه های برق آسا بیشتر بر اقتصاد و بازار تاثیر منفی گذاشته تا روند مثبت و کاهشی که دولت آنرا مدیریت کرده است. همین اتفاقات خلاف برنامه ریزی اقتصادی بعضا سبب تشکیل صف های دلالی و خرید دلار و … میشود.
با این حال یکسال از اظهار نظر یکی از بلندپایه ترین مدیران اقتصادی می گذرد و مردم در این روند یک سئوال اساسی دارند برای اقتصاد کشور چه برنامه ای دارید و بعد از یکسال چه اهدافی از برنامه های اقتصادی محقق شده است و مردم کجا باید تاثیر این برنامه را ببیند؟
جهان نیوز